NOWE POSTY | NOWE TEMATY | POPULARNE | STAT | RSS | KONTAKT | REJESTRACJA | Login: Hasło: rss dla

HOME » MONOSTRUKTURY SPOLECZNE » ANTROPOLOGIA

Przejdz do dołu stronyStrona: 1 / 1    strony: [1]

ANTROPOLOGIA

SCIAGA
  
Madzia_66
09.02.2008 14:09:38
Grupa: Użytkownik

Posty: 2 #56018
Od: 2008-2-9
Antropologia- początkowo badała
Tzw. Społeczeństwa pierwotne (nie europejskie)
Stopniowo przedmiotem jej zainteresowani
Stały sie wszelkie zróżnicowania kulturowe.
Antropologie cechuje całościowe podejście do
Człowieka i kultury-stara sie dokonac syntezy
Wiedzy o poszczegolnych fragmentach aktywności
Ludzkiej oraz częściach składowych kultury.


Głowne dzialy antropologii:
-antropologia fizyczna: zajmuje sie fizycznym
zróżnicowaniem człowieka wczasie i przestrzeni
-antropologia kulturowa: skupia sie na zdolości
wytwarzania kultury jako specyficznej cecze
gatunku homo sapiens sapiens


definicjie kultury:
--zwiazana z człwiekiem( człowiek jest jej twórcą
a zarazem jest przez nia kształtowany;za jej pomoca
wyraze swe potrzeby, emocje i wrazenia spożytkowuje
ja organizując sobie zycie)
-ponadjednostkowa(musi łączyć jakąś liczbę ludzi)
(kultura jest sposobem organizacji życia zbiorowego,
choc zarazem organizuje życie jednostki w zbiorowości
oraz tworzy jej profil psychiczny, zapleczem kultury moga
byc oczywiście zbiorowości bardzo niewielkie jak i bardzo duze)
-regularna( zjawiska kulturowe sa powtarzalne
i znane więcej niż jednej osobie
-wyuczona( oznacza to ze kultura nie jest przekazywana na
drodze biologicznej, za posrednictwem genów, ale
w procesie uczenia sie. Można sie uczyc kultury w sposób
celowy i świadomy ale takze w sposob nieintencjonalny
a nawet nieswiadomy. To uczenie sie może byc wynikiem
biernego nasladowictwa lub swiadomego instruktażu.


Istotne cechy zjawisk kulturowych(istnieje wiele cech
zjawisk kulturowych, ktore nie zawsze a wręcz rzadko
wchodza w skład definicji, choc wytyczaja kierunki i
mozliwości badania tych zjawisk):
-posiadająca wymiar czasowy (zjawiska kultury sa
przekazywane z pokolenia na pokolenie; kontynuacja
dorobku zbiorowego grupy jest przedmiotem świadomej
troski bądź nie świadomym odruchem jej członków.
Kultury bowiem nie tworzy od nowa kazde nastepne
Pokoenie!
-posiadająca wymiar przestrzeni (rozciągłość w przestrzeni
odnosi sie zarówno do kultury w sensie atrybutywnym,
jak i do poszczegolnych całosci kulturowych.
W toku rozwoju człowieka kultura rozprzestrzeniala sie
Od stref klimatu goracego az po strefe arktyczna)
-systematyczna( kultura w sensie zarówno atrybutywnym
jak i dystrybutywnym jest zjawiskiem złozonym z
elementow tworzących całość.Miedzy jej elementami
zachodzi procesintegracji, czesto bardzo skomplikowany)
-o charakterze adaptacyjnym( kultura jako cecha ludzkosci
bywa traktowana jako mechanizm adaptacyjny człowieka,
a poszczegolne kultury stanowia sposob adaptacji okreslonych
grup ludzkich do konkretnego srodowiska naturalnego.)
--jest prawidłowa—k(ultura w sensie zarówno całościowym
jak i konkretnym trwa i zmienia sie wedlug pewnych praw
i regularnosci.)

! FAD-nie regularrne zjawiska np. Pokemony

Atrybutywne i dystrubytywne, wartościujące
i niewartościujące rozumienie kultury:
Antropologie charakteryzuje niewartościujace rozumienie
Kultury przeciwstawiane wartosciującemu.
W ramach niewrtościujacego rozumienia kultury wyróznia
sie dwa sposoby mówienia na jej temat:
--ATRYBUTYWNY—kulture traktuje sie jako ceche
(atrybut) człowieka
--DYSTRYBUTYWNY—kulture traktuje sie jako cos
charakterystycznego dla okreslonej grupy ludzi
(np. Kultura polska, angielska, eskimoska)



Płaszczyzny zjawisk kulturowych:
--MATERIALNA—cała kultura rozgrywa sie w jakimś
środowisku czy, inaczej tworzywie materialnym, co
wynika z natury egzystencji ludzkiej: człowiek sam jest
istota materialna i posluguje sie przedmiotami materialnymi
do osiagniecia swoich celow
--BEHAWIRALNA—postawy i przeżycia wyrazaja sie
w zachowaniach motorycznych lub werbalnych; w wypadku
skrajnie wysublimowanych zjawisk kulturowych takich
np. Jak przezycia, odczucia, mamy do czynienia z zachowaniem
wewnetrznym. Dla niektorych uczonych aspekt behawioralny
zjawisk kulturowych stanowi ich istote-to zachowania sa
istota kultury,a nie ich zaplecze materialne ani normy nim kierujace
--PSYCHOLOGICZNA—wszystkie zachowania maja u podstaw
jakos przeżywane wartości, sa tez kierowane mniej lub bardziej otwarcie
ujawnianymi postawami i motywami. Dlatego tez do zrozumienia
wczesniej wymienionych płaszczyzn zjawisk kulturowych niezbędne
jest poznanie własnie psychicznej strony kultury


Ważne pojęcia!
--CECHA KULTUROWA-- najwcześniejsze pojęcie służące
rozłożeniu każdej kultury na jednostki elementarne.
Główny problem stanowi tu arbitralność w określaniu
Co jest cechą, a co zbiorem cech kulturowych (np.kusza)
Stąd wbardziej systematycznych badaniach współczesnych
raczej unika sie tego terminu.
--TEMAT KULTUROWY—postulat lub stanowisko otwarcie
głoszone badź milcząco przyjmowane kierujące określonym
zachowaniem lub motywujące do działania. Tematy kulturowe
biorą poczatek z potrzeb i treści społecznych <np. Czy lepiej
być młodym? Czy starym kto ma wiekszy szacunek w społeczeństwie>
--WZÓR KULTUROWY—mniej lub bardziej ustalony w zbiorowosci sposób
zachowania lub myslenia. Kazdy wzór kulturowy można rozpatrywac
w aspekcie normatywnym i behawioralnym. Wśród wzorów
kulturowych wyróżniamy wzory postulowane i realizowane.
Ponadto wystepuje wśród nich zróżnicowanie pod względem częstości
ich realizowania, stopnia ich obowiązywania i stopnia uswiadomienia.
<normatywny-opowiadanie o np. Jakiejś tradycji np. B.Narodz.
behawiralny-bycie na takiej kolacji i widziec ze ta tradycja nie
do końca jest taka sama w praktyce>

dyscypliny naukowe łączące sie z antropologią
--ARCHEOLOGIA—dostarcza wiedzy o przeszłych społecz.
--LINGWISTYKA(nauka o języku)—pomoc dotycząca ludzi nie piśmiennych
--RELIGIOZNAWSTWO—
--ANTROPOLOGIA FILOZOFICZNA-(na czym polega istnienie człowieczeństwa)
--SOCJOLOGIA—zajmuje sie społeczeństwem własnym
--HISTORIA—


pojecia słuzące do badania dynamiki zjawisk kultury:
--EWOLUCJA—waznym punktem w dochodzeniu do nowoczesnego
XIX i XX-wiecznego pojecia ewolucji bylo powiazanie elementow
budowy i funkcjonowania zarowno organizmow zywych jak i kultury
ze srodowiskiem oraz dostrzezenie mechanizmów adaptacyjnych.
Myslenie ewolucjonistyczne dominowalo w calej nauce w wieku XIX.
Pojęcie „ewolucja” często wzbudzało wątpliwości, a przez niektorych
badaczy, a nawet przez cale kierunki antropologiczne, bywalo wrecz
odżucane..
--DYFUZJA—pojecie to oznacza przestrzenne rozchodzenie sie
lub przenoszenie sie elementów kultury(cech, instytucji, wzorów,
wątków, tematów, obyczajów) w drodze zapozyczenia. Pojecie dyfyzji
moze sie tez czasem odnosic do procesu przenikania treści kulturowych
z jednej warstwy czy klasy spolecznej do drugiej, z jednej grupy w
obrębie szerszej zbiorowości do innej. Mamy wtedy do czynienia z
dyfuzja nie przestrzenna, lecz strukturalna. Taka dyfuzja jest procesem
istotnym zwłaszcza w społeczeństwach strukturalnie złożonych.
Wokól pojecia dyfuzji powstal w koncu XIX wieku osobny kierunek
Antropologii zwany dyfuzjonizmem, ktorego przedstawiciele
Wszystkie odmienności i zmiany kulturowe tłumaczyli prosecem dyfuzji.
--AKULTURACJA—jedna ze swoistych form dyfuzji kulturowe
j jest akulturacja.
Zachodzi ona wówczas, gdy w bliski, a nawet żywiołowy kontakt wchodzą
dwa odmienne społeczenstwa, ktore dzieli najczesciej znaczny dystans
kulturowy, społeczny i gospodarczy. Akulturacja to proces polegający na gwałtownym
przeobrażeniu sie jednej kultury pod wpływem innej kultury, a takze pod
wpływem zmienionych warunków społecznych i środowiskowych.


--RELATYWIZM KULTUROWY--Relatywizm kulturowy, wprowadzony do nauki
przez szkołę Franza Boasa, rzucił wyzwanie filozofii absolutystycznej
i potocznemu myśleniu człowieka ZachoduNie ma dziś izolowanych, zamkniętych kultur,
odgraniczonych od świata zewnętrznego. Zaczynamy wszyscy żyć w jednym świecie
społecznym, ekonomicznym, a także - jak przypuszczamy - w jednym świecie wartości.
Nietolerancję łatwo potępiać teoretycznie zza biurka,
znacznie bardziej kłopotliwe jest praktyczne jej przeciwstawienie się.



--GÓRNY PALEOLIT-- Najwcześniejszą fazą w dziejach kultury ludzkiej był okres
kultury górnego paleolitu, trwający od około 35 do około 8 tyś. lat temu
. Za jego początek uznaje się powstanie współczesnej formy człowieka,
czyli podgatunku Homo sapiens sapiens, schyłek zaś przypada na koniec
epoki lodowcowej i wiąże się z zachodzącymi w tym czasie przemianami
środowiska przyrodniczego. Górny paleolit obejmował więc okres ponad 20 tyś
. lat (na wielu obszarach był on znacznie dłuższy), co stanowi ponad 2/3 istnienia
człowieka współczesnego na ziemi. Był to niezwykle istotny w dziejach ludzkości
okres rozwoju kultury: w górnym paleolicie powstała większość instytucji
społecznych i form organizacji życia zbiorowego, których jesteśmy
spadkobiercami, a obserwując wytwory ręki i umysłu człowieka
górnopaleolitycznego, czyli tak zwanego Kromaniończyka
(Człowieka z Cro-Magnon), mamy poczucie intelektualnej i
emocjonalnej z nim wspólnoty.


--GOSPODARKA ZBIERACKO ŁOWIECKA--Wszystkie ludy górnopaleolityczne
prowadziły rozwiniętą i wydajną gospodarkę łowiecką: wszystkie sprawnie
polowały na wielką faunę plejstoceńską, a więc na mamuty, mastodonty,
niedźwiedzie, jelenie, bizony, i inne duże i średnie ssaki. Nie gardzono
także mniejszą zwierzyną, na przykład zającami, bobrami, łowiono
też ryby.Wprawdzie w górnym paleolicie wykorzystywane były
formy narzędziowe ze środkowego, a nawet dolnego paleolitu, a więc
tworzone przez wcześniejsze gatunki rodzaju Homo, ale w tym właśnie
okresie zaznaczył się rozkwit broni łowieckiej porównywalny z poziomem
rozwoju wyposażenia łowieckiego najbogatszych, współcześnie lub do niedawna
żyjących, społeczności zbieracko-myśliwskich. Do polowania używano dzid,
oszczepów, harpunów i różnego typu ostrzy, a w późniejszym okresie także łuku.


--POGRZEBY—groby znalezione z tego okresu są starannie zrobione, czesto groby
oslanialo sie kamieniami przed drapieznikami. Groby najczesciej miescily sie w
poblizu obozowisk. Dlatego tez mozna stwierdzic ze ludzie nie bali sie kontaktu
ze zmarłymi. Ciala chowane byly w roznych pozycjach. Znajdowano tez pochowki
zbiorowe.


--SZTUKA GORNOPALEOLITYCZNA—ludzie lubili sie przystrajac różnymi
ozdobami, noszono paciorki, bransolety, naszyjniki, szpile. W grobach
znajdujemy zwłoki ubrane w ozdoby z sierści np. Mamuta. czestym elementem
sztuki górnopaleołitycznej są figurki zwierząt, a jeszcze częściej kobiet
zrobione z kości lub miękkich części wewnętrznych kości mamuta,
wapienia, piaskowca itp, Figurki z gliny po uformowaniu utwardzano w ogniu
. Figurki kobiet były zawsze schematyczne, twarz, ręce i stopy
przedstawiano tylko w zarysie, dokładnie zaś modelowano części
podkreślające płeć. Wyobraźnię współczesnego człowieka szczególnie
pobudza malarstwo naskalne tego okresu: są to ryty, płaskorzeźby i malowidła
wykonywane na ścianach jaskiń. Ośrodkiem rozwoju tego rodzaju
sztuki były tereny Francji i Hiszpanii.Malowidła, płaskorzeźby i ryty
wykonywano najczęściej w najdalszych, najgłębszych i trudno
dostępnych częściach jaskiń. Brak dopływu naturalnego światła
stwarzał konieczność sztucznego oświetlenia, wysokie zaś położenie
malowideł świadczy o tym, że budowano specjalne rusztowania,
na których pracowali artyści. Miejsca te byly traktoeane jak sanktuaria.




--REWOLUCJA NEOLITYCZNA--Pierwszym w dziejach ludzkości
i kultury ludzkiej przewrotem, który dokonał się niezależnie od
jakichkolwiek przemian natury biologicznej człowieka, była tak
zwana rewolucja neolityczna. Dokonała się ona za sprawą
im-manentnych sił kulturowych; stanowiła adaptatywną reakcję
kultury ludzkiej na przemiany środowiska przyrodniczego.

--WYNIKI I SKUTKI REW. NEOLIT.--
Termin „rewolucja" może się wydawać niewłaściwy w odniesieniu do przeobrażeń,
które dokonywały się wszak nadzwyczaj powoli, bo w ciągu kilku tysiącleci.
Użycie tego terminu usprawiedliwia jednak wielka waga tych przemian w
kulturze ludzkiej. Rewolucja neolityczna wyznacza przejście od gospodarki
nieproduktywnej do produktywnej, od naturalnej do interweniującej, od
symbiotycznej i biernej do narzucającej wolę człowieka i aktywnej.
Myśliwska gospodarka przedneolityczna polegała na symbiotycznym
współdziałaniu z przyrodą i wykorzystywaniu jej zasobów i możliwości;
gospodarka neolityczna prowadziła do podporządkowania przyrody człowiekowi
Wyrażało się to w przejściu od myślistwa i zbieractwa do hodowli i rolnictwa.
W związku z tym musiało się dokonać wiele przemian w trybie życia,
w organizacji społecznej, w rocznym rytmie życia zbiorowego, a także w umysłowości
Wtórnym skutkiem kulturowym rewolucji neolitycznej było pojawienie się
wielu nowych umiejętności, sprawności, rodzajów i obszarów więzi społecznej
i wynikających stąd problemów psychospołecznych.
Uprawa roślin i hodowla zwierząt musiały się wiązać ze względnie osiadłym
(przynajmniej w porównaniu z myśliwymi) trybem życia.
Osiadłość wywoływała wiele istotnych skutków społeczno--kulturowych.
Dobytek, którego nie trzeba już było ciągle przenosić z miejsca na miejsce,
można było gromadzić i powiększać. W związku z tym w powszechnym
użyciu pojawiło się wiele nowych przedmiotów, a więc i nowych umiejętności.
W neolicie powstało na przykład garncarstwo, tkactwo, plecionkarstwo,
a potem też metalurgiaWśród zmian, które były zarazem warunkiem i skutkiem
nowej gospodarki i trybu życia, pojawił się nowy typ mentalności,
w tym przede wszystkim myślenie perspektywiczne, wynikające z konieczności
planowania i działania z wyprzedzeniem. Jeszcze innym skutkiem rewolucji neolitycznej,
mającym kolosalne znaczenie społeczne, był ogromny wzrost ludności związany
ze zmniejszeniem się śmiertelności niemowląt. Pojawiło się więcej pokarmów.
W wyniku rewolucji neolitycznej nastąpił zatem gwałtowny wzrost wiedzy,
doświadczeń i informacji skupionych w zwarte systemy intelektualneze
zmniejszeniem się śmiertelności niemowląt. Pojawiło się więcej pokarmów.
Duze nadwyżki żywności spowodowały częściowe odciążenie częsci ludzi od pracy,
Zaowocowało to rozkwitemrzemiosła i życia obrzędowego. Była to bezpośrednia
przyczyna rozwoju struktury społecznej, a także wzbogacania się form kulturowych.
Zaczęły się tworzyć różnice społeczne o charakterze hierarchicznym,
które można ujmować w kategoriach warstw i klas społecznych opartych na statusie
materialnym, przywilejach i obowiązkach, a szczytowym osiągnięciem rewolucji
neolitycznej było powstanie ośrodków miejskich oraz organizmów państwowych.






























--PROCESY NEOLITYZACJI I JEGO MECHANIZMY-Rewolucja neolityczna była
procesem długotrwałym i złożonym. Wiązała się zarówno z immanentnymi zmianami
zachodzącymi w obrębie różnych społeczeństw, jak i z dyfuzją kulturową i migracjami
ludności. Te trzy typy procesów: ewolucję, dyfuzję i migrację należy wyraźnie
rozróżniać, gdyż stanowią one odmienne zjawiska w dziejach kultury ludzkiej
ZMIANY KLIMATYCZNE--U podłoża przemian kulturowych, w wyniku których
powstały społeczeństwa neolityczne (rolnicze lub rolniczo-hodowlane), leżały poważne
zmiany klimatyczne, a w tym przede wszystkim wycofywanie się lodowca z
terenów Europy, Azji i Ameryki Północnej. Proces ten rozpoczął się około 13 tyś.
lat p.n.e. i trwał kilka tysiącleci. Towarzyszyły mu zasadnicze zmiany krajobrazu,
a także flory i faunyTen przejściowy okres w dziejach kultury ludzkiej jest nazywany
mezolitem lub epipaleolitem, to znaczy paleolitem schyłkowym, z racji
kontynuowania trybu życia i zasadniczego stylu gospodarki charakterystycznych
dla społeczeństwa górnego paleolitu. Mezolit przez jednych uczonych jest określany
jako okres regresu kultury, a przez innych jako okres szybkich przemian
o charakterze postępowym
--UPRAWA ROŚLIN--Pierwszym etapem uprawy roślin była zapewne tak zwana
antropochoria, czyli przypadkowe rozsiewanie nasion dzikich roślin wokół
obozowisk. Zbierane i przechowywane w obozie i w jego pobliżu nasiona
przypadkowo zasiane - dawały plony, dzikie trawy, użytkowane przez człowieka
zaczęły wokół obozowisk rosnąć gęściej niż gdzie indziej. Ludzie w ten sposób
dokonywali pierwszej selekcji i wchodzili w bliższy kontakt z roślinami, poznawali
je i zaczynali stopniowo coraz bardziej ingerować w ich naturalny rozwój.
Najprostszą formą rolnictwa była uprawa ręczna, czyli kopieniactwo.
Podstawowym narzędziem była, i do dziś pozostała u wielu prostych rolników,
kopaczka kijowata, czyli prosty kij zaostrzony w szpic lub na płask
--HODOWLA ZWIERZĄT—na terenie Azji Zachodniej następowało stopniowe
oswajanie stad najpierw dzikich owiec i kóz, a później też bydła.
Takie na wpół dzikie wędrujące stado raczej prowadziło za sobą hodowców,
a nie było przez nich prowadzone. Gospodarka hodowlana tego okresu była
rodzajem pasożytowania na stadach, do pewnego stopnia tylko oswojonych.
Jednakże już 7 tyś. lat p.n.e. we wczesnoneolitycznej osadzie
Jerycho nad Jordanem kostne szczątki kóz i owiec domowych można odróżnić
od szczątków kóz i owiec dzikich. Świadczy to o zmianach biologicznych,
które się dokonały w wyniku interwencji człowieka w dobór naturalny.


--CYWILIZACJA-- Pojęcie „cywilizacja" bywa używane z wielką swobodą
w bardzo wielu różnych znaczeniach.O cywilizacji, tak jak i o kulturze
, należy mówić w sensie zarówno atry-butywnym, jak i dystrybutywnymbywa.
Cywilizacjia bywa czasem utożsamiana z kulturą w ogóle, czasem zaś z jej
materialnym aspektem. Cywilizacje to odrębne, zarówno geograficznie, jak
i społecznie i kulturowo, całości. Tak własnie mozna mowic o cywilizacji
sumeryjskiej, egipskiej, chińskiej, o cywilizacji Majów, Azteków i Inków.

--CO SPOWODOWAŁO ROZWÓJ CYWILIAZJI—
--nadwyzki zywnosci
--zroznicowanie spoleczne
--administracja i pismo
--urbanizacja

--TEORIE POWSTANIA CYWILIZACJI—
--koncepcja podboju
--koncepcja zarzadzania systemem irygacyjnym
--koncepcja konfliktu spolecznego
--koncepcja dystrybucji i redystrybucji
--koncepcja roli religii


--TYPOWE CECHY SPOŁECZEŃSTWA PIERWOTNEGO—
--mała liczebność, rozproszenie, izolacja
--prostota technik i systemu gospodarczego
--bezklasowy charakter struktury spolecznej
--typ więzi i kontroli spolecznej
--brak pisma
--stabilnosc(pod wzgledem tempa zmian kulturowych)
--spoleczenstwa bez historii-ahistorycznosc(cecha ta jest
głownie zwiazana z brakiem pisma)


Przejdz do góry stronyStrona: 1 / 1    strony: [1]

  << Pierwsza      < Poprzednia      Następna >     Ostatnia >>  

HOME » MONOSTRUKTURY SPOLECZNE » ANTROPOLOGIA

Aby pisac na forum musisz sie zalogować !!!


TestHub.pl - opinie, testy, oceny