| NOTATKI Z WYKŁADÓW!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! |
| POLITYKA SPOŁECZNA Polityka społeczna to zarówno oddziaływanie państwa jak i nauki. Polityka społeczna jest powiązana z innymi dziedzinami, związana jest z demografia, z ekonomią i polityką gospodarczą, statystyką, filozofią, etyką, prawem, medycyną, psychologią. Cel polityki społecznej – jawnym celem jest łagodzenie ostrości kwestii społecznych, podnoszenie dobrobytu społecznego. Niejawny cel – kształtowanie właściwego rozwoju społecznego. Istnieje polityka socjalna (często mylona z polityką społeczną, która skierowana jest do wszystkich). Działalność charytatywna – dla potrzebujących. Nurty definicji polityki społecznej: - definicje administracyjne – (państwo prowadzi politykę społeczną) - nurt ekonomiczny – (przydatność prowadzeni9a polityki z punktu widzenia ekonomii – wolny rynek, który nie działa poprawnie i trzeba go wspierać) - nurt socjologiczny – polityka społeczna jako oddziałująca na społeczeństwo. Modele polityki społecznej. Podział Titnussa ze wzg na politykę społeczną a gospodarkę rynkową: 1. marginalny lub rezydualny potrzeby jednostki powinny być zaspokajane przy pomocy rynku, przy pomocy rodziny. Polityka społeczna tam gdzie zawiodły oba mechanizmy. 2. motywacyjny, służebny lub wydajnościowy programy socjalne jako potrzebny dodatek 3. instytucjonalno – redystrybucyjny duża waga Pd społ. Polityka państwa ma udostępnić wszystkim obywatelom dostęp do świadczeń. Furnis i Iilton: 1. państwo pozytywne – ma chronić właścicieli kapitału przed kłopotami: nieprzewidywalność rynku, żądaniami robotników. Ubezpieczenia przerzucają odpowiedzialność. 2. państwo bezpieczeństwa socjalnego – zapewnia minimum socjalne obywatelom. 3. nie ogranicza się do zapewniania minimum, ale dąży do wyrównania poziomu życia. Mirosław Książopolski: 1. liberalny 2. motywacyjny 3. instytucjonalno – redystrybucyjny. Najważniejsze pojęcia polityki społecznej. Pojęcie potrzeb – poziom 1 - związany z rozpatrywaniem człowieka, jego osobowości, biologii; poziom 2 – potrzeby związane z rolami społecznymi; poziom 3 – odnoszący się do potrzeb duchowych, biologicznych; poziom 4 – techniczny, potrzeby przez pryzmat zaspokojenia. Poziom 1 – Reykowski. Potrzeba to brak czegoś. Elementarne. Poziom 2 – potrzeby kulturowe. Poziom 3 – praca zgodna z kwalifikacjami, odpowiednie wynagrodzenie. Sprawiedliwość społeczna – może być rozumiana różnie. Ravls – II zasady. Jednostka ma dostęp do swobodnego wybory, z zachowaniem praw człowieka, dobra powinny być po równo, z wyjątkiem (gdy nierówny podział jest na korzyść upośledzonych). Walzer – każde dobro spełnia w społeczeństwie określoną rolę, podział dóbr jest sprawiedliwy lub nie, ale społeczeństwo decyduje, jaki podział jest sprawiedliwy. Społeczeństwo przystosowanej równości. Kwestia społeczna – aktualne problemy społeczne. 3 rozumienia: - to co tworzy stan napięcia w społeczeństwie - takie problemy, które wynikają z niedostosowania organizacji do życia zbiorowego - generują sytuacje krytyczne. Dobrobyt – poziom życia, warunki życia. Jest względny. Jakość życia - … Świadczenia społeczne – uzupełnianie pensji dochodami, których nikt nie liczy (zniżki na bilety, państwowe szkoły). Zakres jest różny (emerytury, renty – socjalne, konsumpcja społeczna – całe społeczeństwo). Formy świadczeń – stypendia, renty. Domy dziecka, szpitale, sprzęt rehabilitacyjny, mieszkania socjalne. Usługi – np. pomoc do starszej osoby, pomoc społeczna, pogotowie, przychodnie, dofinansowane kolonie, szkoły. Inne świadczenia – pożyczki, ulgi podatkowe, sprzęt dla sportowców. 3 metody zabezpieczenia społecznego: - ubezpieczeniowa - zaopatrzeniowa - opiekuńcza HISTORIA – działalność charytatywna. STAROŻYTNOŚĆ Starożytna Grecja, starożytny Rzym – stosunkowo zurbanizowane miasta, ludność Rzymu liczyła około miliona osób. Starożytna Grecja . Nie ma polityki społecznej. Z wyjątkiem Sparty i Krety. Działalność charytatywna – patronami byli bogowie. Filantropia. Prometeusz. Platon i Arystoteles – filozofia, opierali ją na istnieniu wspólnoty. We wspólnocie ważna była pomoc słabszym. 3 aspekty wg Platona: - w powitaniu - gdy ktoś pomaga słabszemu - gdy się lubi urządzać przyjęcia. Grecy cenili filantropię sędziów, sprawiedliwych, ludzkich. Łożenie na chóry, flotę i wykupieńcy (niewolnicy). Na Krecie i w Sparcie społeczeństwo regulowało wiele spraw. W Sparcie np. rodzenie dzieci, państwo wskazywało, które dziecko wychować, a które zrzucić ze skały, wychowanie dzieci (chłopców), np. musieli umieć kraść. Na Krecie – wspólne posiłki społeczeństwa, wychowanie młodzieży, pomoc chłopom. Rzym Polityka prowadzenia przez władzę. Działalność na rzecz biedniejszych obywateli (nie tak charytatywna). Święta Saturnaliów. Raz w roku na tydzień odwrócenie hierarchii, brak wyroków sądowych, darmowe igrzyska, nie osadzanie więźniów. W I w p.n.e. – brak zaciągu do wojska. Aby wzmocnić dzieci i wojsko cesarz wprowadza alimentację dla ubogich rodzin na wychowanie dziewcząt do lat 15 i synów do lat 18. Fruneutacje – rozdawnictwo zboża ze spichrzów państwowych. 20-30% budżetu. Darmowe łaźnie, biblioteki. Filantropia, uczty dla ludzi, prawo Rzymskie. Prawa znoszące zadłużenie. ŚREDNIOWIECZE Feudalizm. Nie ma obywateli i niewolników. Senior opiekuje się wasalem, ale wasal składa przysięgę, na każde wezwanie. Stąd brak polityki społecznej. Więzy osobiste. Problemy z żebractwem, ubóstwem. Nowa religia – chrześcijańska – święta wymiana (za dobre uczynki nagroda zbawienia). Jałmużna, pomoc biednym. Kościół pilnuje dobroczynności. Pomoc bliźniemu w potrzebie. Wyprawy krzyżowe. Zakony szpitalne. Zakony dobroczynne – I w IV w biskupa Bazylego. Osiedle Bazyliada: szpital. Zakon Trynitarzy – wykupywał jeńców lub wymieniał braci na nich. Zakony Dominikanów i Franci – Szkanów XIII w. W XII i XIII w na zachodzie Europy rozwój miast. Opieka nad swoimi mieszkańcami. Cechy i gildie. Gildia – związek kupców. Partacz – rzemieślnik poza cechem. Szpitale. Powstawały kraje. Początki ustaw – Islandia – najstarsza demokracja. Państwo ma się opiekować, gmina ma się opiekować. W Anglii (XII i XIII w) pierwociny ubezpieczeń społecznych. Reformacje. Okres reformacji. Powstają nowe prace dotyczące ideałów społecznych. Anglia, Holandia, Niemcy – kościół katolicki traci swoje dobra. Doktryna protestancka a katolicka. Do zbawienia wiara a nie uczynki. Brak świętej wymiany. Element zniechęceń. Każdy jest zbawiony lub potępiony od urodzenia. Kalwini są przeciw uczynkom. Jak wiedzie ci się w interesach to jesteś zbawiony. Jak pomagamy biednym to sprzeciwiamy się woli boskiej. Przeciwieństwo doktryny dobroczynności. Biednych nie wspierać, trzeba ich reedukować, ciężka praca. Rozpoczyna się okres represyjnej kontroli nad biednymi. Zakaz żebractwa, nakaz posiadania pozwolenia na żebractwo. Domy pracy przymusowej – rodziny oddzielnie. Wyrzuca się ich z gminy. Genewa rządzenia przez Kalwina. Kościoły wyznaczały jak się ubierać, jak modlić, co jeść, zakaz zabaw i rozrywek. Władza w krajach protestanckich musiała przejąć za kościół problemy. Akceptacja szpitali. Zajmowanie się biednymi. Oddzielnie dla ubogich i chorych. Rozdzielona pomoc osobom, które nie mogą same się utrzymać. Kościół katolicki. Na skutek reformacji… bractwa pobożne – działalność charytatywna. Nowa działalność – bezpłatne nauczanie. Szkoła formuje ideologię na resztę życia. Sieć szkół: kolegia Jezuickie. Nauczanie kościelne. Zakon Piorów – niezamożna młodzież. I Etap polityki społecznej – edukacja. Zmniejszenie się roli kościoła i zwiększenie roli państwa. Początek w Anglii. W 1601 r. Akt Elżbietański powoduje, że ubodzu zostają umieszczeni w domach pracy przymusowej. Pracują przymusowo, bezpłatna praca. Manufaktury. Akt Elżbietański zlikwidowany w okresie międzywojennym (domy też). Nowe instytucje – Resocjalizacja. XVI w . uczenie na dobrych członków społeczeństwa. Amsterdam – dla młodocianych prostytutek, złodziei. Nie karać tylko wychować. Dom poprawy. Inny tryb myślenia o przestępcach. XVII w – Zycie pomiędzy dwoma światami. Świat się błyskawicznie zmienia. Biurokracja, rola państwa. Hobbes i Loche. Teorie umowy społecznej. Zmienia się gospodarka z lokalnej na narodową. Państwo zaczyna ingerować w gospodarkę. Zmienia się stosunek do własności. Własność – prawa, jest święta. ( Polska XVI w). W XVIII w rodzi się zorganizowana działalność charytatywna wśród ludzi świeckich. Bractwo Miłosierdzia (ok. XVI w) – kobiety. Mniej męskich bractw. Katolicki system opieki społecznej. W XVIII w zmiana stosunku do opieki zdrowotnej. Publiczny system ochrony zdrowia. Szpitale dla ubogich, rozwój medycyny, rozwija się chirurgia, później i zamożni. Stopniowo, profilaktyka. W Anglii I ustawa o zdrowiu publicznym. - Wielka Rewolucja Francuska WRF - Rewolucja Przemysłowa WRF – pojęcie równości i obywateli wobec praw. Państwo ma obowiązki względem obywateli, obowiązek zbiorowej pomocy wobec nieszczęśliwych obywateli. Praca itp. Zniesiono niewolnictwo. Rewolucja Przemysłowa – manufaktury w fabryki. Produkcja fabryczna – dużo i tania. Praca bez kwalifikacji. Praca w mieście, ze wsi ludzie do miasta, gwałtowna urbanizacja. Wielkoprzemysłowa klasa robotnicza. Skutki społeczne: trzeba wyrzucić ludzi ze wsi, regulacje pracy dzieci i kobiet w przemyśle 1805 r, inspektorzy. Ustawy o godzinach pracy nie chroniły mężczyzn. Związki zawodowe – niszczenie maszyn, delegalizacje związków zawodowych. 1848 r. „Manifest Komunistyczny”. Zaczęto podwyższać płace robotnikom brytyjskim. Niemcy – (za czasów Bismarcka) twórca państwa opiekuńczego. Zmienił sytuację świata pracy. Prawo wyborcze. Przeciw socjalizmowi – ustawa. Wojna z Francją. Gwarancja dostatniego życia dla robotników, płaci pracodawca kolejne ubezpieczenia na wypadek choroby 1883 r. Ubezpieczenia na wypadek wypadku 1884 r. odszkodowanie za wypadek przy pracy. Ubezpieczenie 1889 r. na wypadek starości i inwalidztwa – renty i emerytury. Skrócono czas pracy, postępowe ustawodawstwo socjalne. Inne państwa rozumieją – ubezpieczenia. Wzrasta wydajność pracy, pruska droga do kapitalizmu. Władza musi interweniować, żeby łagodzić kryzysy. Wielka Brytania – demokracja. System opieki społecznej nie wpływał na status społeczny w przeciwieństwie do Niemiec. Reformy w Wielkiej Brytanii – progresywny system podatkowy. W 1909 r. – Akt Elżbietański, raport mniejszości – zmniejszenie aktu Webb. Skandynawia – Szwecja, masowa migracja. 1913 r. – system ubezpieczeń. Zaczyna tworzyć się system opieki społecznej, opieka nad sierotami, sieroty nie mają praw. Chorzy psychicznie też nie. W 1964 r. w Genewie – I Międzynarodowa organizacja charytatywna – Czerwony Krzyż. |